فواصل نجومی
مسلما ما در روی زمین برای اندازه گیری مسافت ها، از سانتی متر، متر و
کیلومتر استفاده می کنیم
اما به دلیل طو لانی بودن مسافت ها در دنیای
نجوم بکار بردن این یکاها کمی مشکل است. منجمان
برای رفع این مشکل سه یکای جدید معرفی نموده اند تا فواصل نجومی را بر اساس آنها اندازه‌گیری کنند.
واحد نجومی
به فاصله ی متوسط زمین تا خورشید، یک واحد نجومی گفته می شود. این فاصله
تقریبا برابر ۱۴۹٫۶ میلیون کیلومتر
است و آن را با Au نشان می دهند.
۱Au=149،۵۹۷،۸۷۰،۶۹۱ m
معمولا فواصل سیارات و در کل فاصله ها در منظومه شمسی را برحسب واحد نجومی بیان می کنند مانند:
فاصله زحل تا خورشید ۹٫۵۴ واحد نجومی است. یعنی فاصله زحل تا خورشید برابر :
نحوه بدست آوردن فاصله زحل تا خورشید با یکای واحد نجومی
فاصله سیارات از خورشید بر حسب واحد نجومی (AU)
سال نوری
می دانیم که سرعت نور در خلا تقریبا برابر ۳۰۰ هزار کیلوتر بر ثانیه است
یعنی در یک چشم زدن ما و در یک ثانیه نور می تواند
حدود هشت دور زمین
بچرخد. شاید کمی عجیب به نظر برسد اما نور در یک چشم بر هم زدن ما فاصله
زمین تا ماه را طی
می کند یعنی در مدت ۱٫۳ ثانیه اگر سرعت نور داشتید می توانستید به ماه سفر کنید، به عبارت بهتر در کمتر از سه سوت
(سه ثانبه) از زمین به ماه می رفتید و بر می گشتید!
به مسافتی که نور می تواند در یک سال طی کنند یک سال نوری می گویند و یکی از مهمترین فواصل نجومی محسوب می‌شود.
سال نوری را با Ly نشان می دهند و یک سال نوری برابر است با:
۱Ly = 63240Au
۱Ly = 9460000000000000km
فاصله نزدیکترین ستاره به ما یعنی آلفای قنطورس برابر ۴٫۳ سال نوری است یعنی:
۴٫۳Ly = 40670000000000000km
می توانید بینید که حتی بیان کردن فاصله نزدیکترین ستاره به ما با یکای
کیلومتر چقدر دشوار است. من به نوبه خودم از دانشمندان
متشکرم تا یکای سال
نوری را معرفی کردند چون واقعا نوشتن و بخصوص خواندن فواصل بین ستاره به
کیلومتر بسیار مشکل
است و فکر می کنم برای خواندنش نیاز داشتیم چند واحد اضافه تر در دانشگاه پاس کنیم! شما سعی کنید این عدد را بخوانید: ۴۰۶۷۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
صرفا جهت اطلاع
در این تعریف سال نوری ، دو عامل سرعت نور در خلاء و مدت زمان یک سال
دخالت دارند. در حال حاضر، مدت زمان دقیق
سال که باید برای محاسبه مقدار
سال نوری استفاده شود، به صورت بین‌المللی تعریف نشده است و تنها
توصیه‌نامه‌ای مبتنی
بر استفاده از سال رومی (یولیانی) توسط اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی ارائه شده است.
بر مبنای این توصیه‌نامه، یک سال برابر است با ۳۶۵.۲۵ روز که هر روز
معادل ۸۶،۴۰۰ ثانیه می‌باشد، که با احتساب
تعریف سرعت نور به مقدار ۲۹۹،۷۹۲،۴۵۸ متر بر ثانیه، مقدار مسافت سال نوری معادل ۹،۴۶۰،۷۳۰،۴۷۲،۵۸۰،۸۰۰ متر خواهد بود.
به دلیل استاندارد نبودن تعریف سال، در کارهای دقیق و تخصصی نجومی، کمتر از این واحد استفاده می‌شود و واحد پارسک
ترجیح داده می‌شود. اما در
کاربردهای عمومی، سال نوری بیشتر به کار می‌رود که گاهی با فرض هر سال
معادل ۳۶۵ روز
و سرعت نور معادل ۳۰۰،۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه، مقدار سال نوری را تقریباً برابر با ۱۰۱۵ × ۹.۴۶۱ متر می‌گیرند.
پارسک
اگر یک مثلث داشته باشیم که قاعده آن برابر ۱Au، یعنی برابر ۱۵۰ میلیون کیلومتر باشد، و اینقدر مثلث را بزرگ
اختیار کنیم تا زاویه راس آن برابر یک ثانیه قوسی باشد آنگاه طول ارتفاع مثلث برابر یک پارسک است.
تعریف پارسک
به عبارت دیگر پارسک فاصله‌ای است که اختلاف منظر خورشید مرکزی یک جسم
آسمانی مانند ستاره، برابر
یک ثانیه قوسی دیده شود. در واقع فاصله‌ای که از آن فاصله، شعاع مدار زمین که برابر یک واحد نجومی است،
برابر یک ثانیه قوس دیده شود.
یک پارسک برابر ۳٫۲۶ سال نو.ری است با این حساب فاصله نزدیک ترین ستاره
به ما برابر: Ly4.3، یا Pc1.31 است.
پارسک را به اختصار با Pc نمایش می دهند.
معادله بدست آوردن پارسک
نام پارسک از هم‌آمیزی بخش‌هایی از دو واژه Parallax (اختلاف منظر) و Arc Second (ثانیه قوسی) درست شده است.
